डिल्लीराज पन्त÷खडक रावल

तराईको सुगम जिल्ला कञ्चनपुरमा बाध्यताले होईन रहर, मनोरञ्जन र नियतिले नदीखोला नालामा डुबेर नागरिकले अकालमै ज्यान गुमाईरहेका छन । १६सय १० बर्ष किलोमिटर क्षेत्रफलमा रहेको झण्डै ५लाख जनसंख्या भएको कञ्चनपुरमा कुनैपनि नागरिक नागरिकको घर जान र घरदेखि अन्यन्त्र जान ठुला नदीखोला तर्नुपर्ने बाध्यता छैन, विकल्प छन । तर पनि नागरिक पौडीखेल्न, माछा मार्न, नुहाउन, मनोरन्जन गर्नका लागि तालतलैया, पोखरी, खोला नदीनालाहरुमा गएर डुबेर अकालमै ज्यान गुमाउन बाध्य भएको छ ।

माछा मार्ने क्रममा २३ असार .०८१ बेलडाँडी गाँउपालिका ३ वैवाहका २३ बर्षिया डम्बर चौधरी चौधरी नदीमा वेपत्ता भएका थिए । २३ असार ०८१ असार कृष्णपुर नगरपालिका १पहरीयाका ७ महिने नवराज शिशु सोनु धानुक आमासंगै सुतेको अवस्थामा घरभित्रै वाढी परेर मरेका थिए ।

गत बर्ष २४ असार ०८१ मा पुनर्वास नगरपालिका ५(गाँउ)का तीन बालिका गाँउ घर नजिकै रहेको तालमा टिकटक बनाउन जाँदा डुबेर लक्ष्मी बोगटी, सृजना बोगटी र आरती बोगटीको मृत्यु भयो । २३साउन ०८१मा शुक्लाफाँटा नगरपालिका ४आसपुरी माछा पोखरीमा नुहाउने क्रममा १३ बर्षिया विपना चुनाराको मृत्यु भयो । २९ भदौँ ०८१मा भीमदत्त नगरपालिका १२ऐरीका १८ बर्षिया सौरब नेपाली र १७ बर्षिया अभि नेपाली महाकाली नदीमा दाउरा निकाल्ने क्रममा वेपत्ता भएका थिए सोही दिन बेदकोट ३क दैजीकी १३ बर्षिया लक्ष्मी भुलको चौधर नदीमा नुहाउनेक्रममा मृत्यु भयो ।

गत २० जेठ ०८२मा भीमदत्त नगरपालिका ८तिलाचौरकी डेढ बर्षिया बालिका बाल्टिनमा डुबेर मृत्यु भएको थियो । २५ साउन ०८२मा एकै घरमा चार बालबालिका नुहाउन गएका बेला भीमदत्त नगरपालिका ११भुजेलाकी ६ बर्षिया जिविका पन्त र ७ बर्षिया सानबी पन्त महाकाली नदीमा वेपत्ता भएका छन । उनीहरुको पाँचदिनदेखि स्थानीय सहित सुरक्षाकर्मीले निरन्तर खोजी कार्य जारी राखेका छन । तर, भेटाएका छैनन । कञ्चनपुरका प्रहरी प्रवक्ता सागर बोहराले वेपत्ता नाबालिकाहरुको खोजिकार्य निरन्तर जारी रहेको बताए । जिल्लाका संचार माध्यममा आएका समाचारका आधारमै पनि निरन्तर डुबेर मर्नेहरुको संख्या जारी रहेको छ । तथ्याङ्क अनुसार कञ्चनपुरमा आव ०८०÷०८१ मा १४, आव ०८१÷०८२ मा १५ र चालु आव ०८२÷०८२ मा ४ मानिसले नदीखोला नालामा बगेर वेपत्तादेखि ज्यान गुमाएका छन । यसरी बर्षनी कञ्चनपुरमा नदीखोला नालामा वेपत्ता भएर ज्यान गुमाउनेहरुको संख्या बढिरहेका बेला रोकथामका लागि तीनै तहका सरकारले योजना ल्याउन सकेको छैन । मानिस नदीमा वेपत्ता भएपछि खोजतालसमा गरिने खर्च त्यस अघि नै सचेतना गराएर अघि बढ्नुपर्ने सुझाव आएको छ । कञ्चनपुरकी महिला अगुवा भगवती थापाले नदीनाला खोलामा डुबेर मृत्यु, वेपत्ता घटना रोक्नका लागि सरोकारवाला निकायले बालबालिका एव अभिभावक सचेतना कार्यक्रम संचालन गर्नुपर्ने सुझाव दिन्छिन । डुबेर वेपत्ता अवागै समाजिक सचेतना होसियारी आवश्यक रहेको उनको भनाई छ ।