शरीरको फोक्सो, नसा र स्नायुलाई तन्दुरुस्त राख्न शङ्खनाद प्रभावकारी हुने परम्परागत भनाइ छ । यसमा आधुनिक विज्ञानले पनि प्रमाणित गरेको छ तर बिरामी अवस्थाका मानिसलाई भने यस्तो अभ्यास उचित नहुने चिकित्सकको सुझाव छ । बाँसबारी अस्पतालका वरिष्ठ स्नायुरोग विशेषज्ञ डा। गोपालरमण शर्माका अनुसार श्वासप्रश्वास र स्नायु तन्दुरुस्त राख्न शङ्खनाद प्रभावकारी छ ।
उनले शङ्खनादले फोक्सोका स्नायुलाई स्वस्थ रहन सहयोग गर्ने बताए। उनका अनुसार स्वस्थ मानिसले शङ्ख फुक्दा फोक्सोको अभ्यास हुन्छ तर बिरामीले भने यो अभ्यास गर्नुहुन्न । प्राण वायु लिने फोक्सो स्वस्थ रह्यो भने श्वासप्रश्वाससम्बन्धी रोगले चाँडो समाउन सक्दैन । चिकित्सकका अनुसार विगत डेढ वर्षदेखि नेपाललगायत विश्वलाई नै आक्रान्त बनाएको कोरोना ९कोभिड– १९० श्वासप्रश्वाससम्बन्धी रोग हो । फोक्सोको क्षमता कमजोर भएकालाई कोरोनाले चाँडो आक्रमण गर्छ । बागमती अञ्चल आयुर्वेद औषधालयका प्रमुख डा। अञ्जु कार्कीले पनि शङ्खनाद स्वास्थ्यका लागि निकै लाभदायक रहेको बताउनुभएको छ । उहाँले भन्नुभयो, “शङ्ख फुक्दा रोग प्रतिरोधात्मक शक्ति, मानसिक स्फूर्ति, स्नायुको तन्दुरुस्ती र फोक्सोको कसरत हुन्छ ।
शरीरमा भएका विकार हटाउने र फोक्साका अक्सिजन थैलीलाई अक्सिजनयुक्त राख्न शङ्ख बजाउनु निकै लाभदायक छ । ” उनको सुझाव छ, “शङ्ख फुक्ने अभ्यासले फोक्सोको प्राण वायु लिने क्षमता बढाउन सकिन्छ तर श्वासप्रश्वासका बिरामीले यस्तो अभ्यास गर्न हुन्न । ” आनन्दखेरा फ्रेन्ड एन्ड फेमिली ट्रस्टका डा। पदमराज भारतीले आफूले शङ्ख बजाउन सुझाव दिइरहेको बताए। पशुपति क्षेत्र विकास कोषका मन्दिर प्रशासन हेर्ने पूर्वप्रमुख कमलबहादुर बोगटीले शङ्खनादको ध्वनिको तरङ्गले वातावरणसमेत स्वच्छ राख्ने विश्वासका साथ पशुपतिनाथमा नित्य शङ्खनाद हुने गरेको बताए। उनका अनुसार वासुकीमा शङ्खनाद हुँदा सुन्न आउने भक्त निकै थिए
। संस्कृतिविद् तेजेश्वरबाबु ग्वङ्गले शङ्खनाद ध्वनिले मानव मस्तिष्क, स्वास्थ्य, स्नायु, स्मृति ताजा बनाउने बताए। उनले भने, “प्रत्येक दिन एक समय घर–घर र मन्दिर–मन्दिरमा यत्रतत्र शङ्खध्वनि गुञ्जन हुनैपर्छ र यो संस्कृतिको संरक्षण पनि हुनुपर्छ । ” यस्तै सोमसरला वेदविद्याश्रम गौरीघाटका प्रमुख योग प्रशिक्षक केशवप्रसाद अधिकारीले योगसँगै शङ्खनादले शरीर र स्वास्थ्यलाई लाभ पुग्ने बताए। गोरखापत्रबाट